مقدمه

توجه به ايمونولوژي ورزشي در اثر علاقه و نياز جامعه به ارتقاي سلامتي به وجود آمده است. در حال حاضر پذيرفته شده است كه عدم فعاليت بدني عامل خطرزاي مهمي براي ابتلا به بيماريها است. ظاهراً تمرينهاي ورزشي با شدت متوسط و منظم، يك راه كار اساسي براي جلوگيري از برخي بيماريها است. دستگاه ايمني در برخي بيماريها شديداً درگير مي‌شود، لذا علاقه به مطالعه پاسخهاي ايمني به فعاليت ورزشي براي شناخت آثار فعاليت ورزشي و نيز جلوگيري از برخي بيماريها است. استرس به عنوان عامل تحريك كننده عملكرد ايمني شناخته شده است. ممكن است فعاليت ورزشي مدل مناسبي براي مطالعه نحوه سازگاري با استرس باشد، زيرا فعاليت ورزشي به آساني اندازه گيري شده و به ميزان زيادي قابل تكرار است. عقيده بر اين است كه دستگاه ايمني[1] به عنوان ابزاري براي بازشناسي سلولهاي خودي از مواد بيگانه و حفظ هموستاز[2] بدن تكامل پيدا كرده است. توانائيهاي بدن براي بازشناسي عوامل بي شمار مهاجم و مبارزه با آنها فوق العاده پيچيده است. در واقع، در دستگاه ايمني، تمام پاسخهاي دفاعي بدن بر عليه مولكولهاي بيگانه و نوظهور به وقوع مي‌پيوندد. بيشتر اجزاي دستگاه ايمني تغييرات ريتميك دارند (30).

گليسون[3] و همكارانش (2006) تغييرات روزانه غلظت IgA بزاقي را نشان دادند. آنها بيشترين غلظت IgA بزاقي را در ساعت هشت صبح مشاهده كردند. بعد از آن غلظت IgA رو به كاهش نهاده و در ساعت 12 ظهر ثابت مانده است (30). ديمترو[4] و همكارانش (2002) نشان دادند كه تفاوت معني داري در غلظت IgA بزاقي،‌ ميزان IgA ترشحي و ميزان جريان بزاق در ساعت شش صبح در مقايسه با ساعت 6 عصر وجود دارد (21).

اسميت و همكارانش (2006) گزارش كرده اند غلظت ايمونوگلوبولينهاي موجود در خون ورزشكاران پس از فعاليت ورزشي در حد مقادير استراحتي ثابت مي‌ماند و يا فقط اندكي افزايش مي‌يابند (30). پس از دويدن مسافت 18 مايل (8/28 كيلومتر) و 13 مايل (21 كيلومتر) در مقادير استراحتي تغييري در ايمونوگلوبولينهاي دوندگان مرد استقامتي بلافاصله يا حتي پس از گذشت 24 ساعت از فعاليت ورزشي ديده نشده است. همين نتايج در دوچرخه سواران پس از يك جلسه فعاليت ورزشي دوساعته گزارش شده است. از طرف ديگر، تغييرات ناشي از فعاليتهاي شديد بدني مي‌تواند تا 24 ساعت ادامه داشته باشد و حتي فعاليت ورزشي سبك نيز مي‌تواند باعث تحريك چشمگير دستگاه ايمني براي چندين ساعت شود. ورزشكاران را نمي‌توان به آساني وادار كرد تا از برنامه تمريني روزانه خود حتي براي يك روز دست بردارند. به همين دليل، حالت استراحتي واقعي به دست نمي‌آيد و در مطالعات بيشتر از مدلهاي حيواني استفاده مي‌كنند (104).

[1] . Immune System

[2] . Homeostasis

[3] . Gleeson

[4] . Dimitriou

فصل اول- طرح پژوهش……………….. 1

1-1. مقدمه………………………. 2

1-2. بيان مساله………………….. 10

1-3. ضرورت پژوهش…………………. 14

1-4. هدفهاي پژوهش………………… 17

1-4-1. هدف كلي……………… 17

1-4-2. هدفهاي ويژه………….. 17

1-5 . فرضيه هاي پژوهش…………….. 18

1-6 . محدوديتهاي پژوهش…………….. 18

1-6-1. محدوديتهاي محقق خواسته….. 18

1-6-2. محدوديتهاي خارج از كنترل محقق 19

1-7. تعريف واژه هاي عملياتي……….. 19

فصل دوم- مباني نظري و پيشينه پژوهش…. 22

2-1. مقدمه………………………. 23

2-2. مباني نظري………………….. 23

2-2-1. تعريف دستگاه ايمني……… 23

2-2-2. نماي كلي دستگاه ايمني……. 24

2-2-3. وظايف دستگاه ايمني……… 26

2-2-4. ايمونوگلوبولين و آنتي بادي.. 27

2-2-5. تغذيه و دستگاه ايمني……. 28

2-2-6. تغذيه و پاسخ هورمونهاي تستوسترون و كورتيزول 31

2-2-7. ايمني ذاتي و اكتسابي……. 33

2-2-8. انواع ايمني اكتسابي…….. 34

2-2-9. عفونتهاي مجاري تنفسي فوقاني 34

2-2-10. سازوكارهاي احتمالي در ايجاد عفونتهاي مجاري تنفسي

فوقاني ورزشكاران….. 36

2-2-11. ريتم شبانه روزي……… 36

2-2-12. سازوكار تنظيم و ترشح هورمون تستوسترون 37

2-2-13. آثار فيزيولوژيكي ترشح تستوسترون 39

2-2-14. سازوكار تنظيم و ترشح هورمون كورتيزول 40

2-2-15. آثار فيزيولوژيكي ترشح كورتيزول 41

2-3. پيشينه پژوهش………………… 42

2-3-1. پيشينه پژوهش درباره ايمونوگلوبولينها 42

2-3-2. پاسخ دستگاه ايمني به تمرينهاي كوتاه مدت و شديد……………………………….. 52

2-3-3. پيشينه پژوهش درباره تستوسترون و كورتيزول 53

2-3-4. پاسخ تستوسترون و كورتيزول به تمرينهاي مقاومتي و

كوتاه مدت شديد…….. 66

2-4. نتيجه گيري…………………… 69

فصل سوم- روش شناسي پژوهش………….. 70

3-1. مقدمه………………………. 71

3-2 . روش پژوهش………………….. 71

3-3. جامعه و نمونه آماري…………… 71

3-3-1. متغير مستقل…………… 72

3-3-2. متغيرهاي وابسته……….. 72

3-4. روشهاي جمع آوري اطلاعات………… 72

3-4-1. وسايل مورد استفاده براي سنجش متغيرها 72

3-4-2. روش سنجش حداكثر اكسيژن مصرفي 73

3-4-3. روش اجراي پروتكل پژوهش… 74

3-5. روش سنجش متغيرهاي وابسته………. 75

3-6. روش آماري…………………… 76

فصل چهارم- تجزيه و تحليل يافته ها …… 77

4-1. مقدمه………………………. 78

4-2. تجزيه و تحليل توصيفي يافته ها…… 78

4-3. آزمون فرضيه هاي پژوهش………… 83

4-3-1. آزمون فرضيه اول………. 83

4-3-2. آزمون فرضيه دوم………. 84

4-3-3. آزمون فرضيه سوم………. 86

4-3-4. آزمون فرضيه چهارم…….. 87

4-3-5. آزمون فرضيه پنجم……… 89

فصل پنجم- بحث و بررسي و نتيجه گيري…… 91

5-1. مقدمه………………………. 92

5-2. خلاصه……………………….. 92

5-3. بحث و نتيجه گيري………………. 94

5-3-1. بحث و بررسي ايمونوگلوبولينها 96

5-3-2. بحث و بررسي تستوسترون و كورتيزول 98

5-4. نتيجه گيري…………………… 102

5-5. پيشنهادها…………………….. 102

منابع…………………………… 104

پيوستها…………………………. 120

فرمت ورد 120 صفحه