لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : پاورپوینت اصلاح الگوي مصرف در اموال عمومي (بيت المال) از منظر معارف اسلامي.ppt( قابل ويرايش و آماده ارائه )
تعداد اسلاید 28 اسلاید
قسمتی از متن .ppt :


1- عنوان مقاله:اصلاح الگوي مصرف در اموال عمومي (بيت المال) از منظر معارف اسلامي سيد رضا حسينيعضو هيئت علمي گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
2- موضوع مقاله:ارائه معيارها، بايدها و نبايدهايي که براي اصلاح شيوه استفاده از کالاها و خدمات نهايي و واسطه‌اي و تخصيص اموال و امکانات عمومي، در قرآن و سخنان پيشوايان اسلام وارد گرديده است.
3ـ ضرورت بحث:1ـ اهميت فوق‌العاده مديريت استفاده از اموال در آموزه‌هاي اسلامي.2ـ تاکيد مقام معظم رهبري بر ضرورت اصلاح الگوي مصرف به ويژه در بخش آب، کشاورزي و انرژي3ـ هزينه‌ها و خسارت‌هاي سنگين وضعيت موجود الگوي مصرف.4ـ اهميت دو چندان بحث براي اموال عمومي و بخش کشاورزي .

وضعيت مديريت استفاده از منابع آب در ايران و كشورهاي توسعه يافته
اتلاف محصولات کشاورزي د رکشورسهم صادرات کالاهاي غير نفتي در سال 1381، حدود 5/4 ميليارد دلار بود در حالي که رقم ضايعات بخش صنايع غذايي، با 200 ميليون دلار ارز آوري، به 5 ميليارد دلار مي‌رسيد در همان سال از 67 ميليون تن توليد محصولات کشاورزي، حدود 20 ميليون تن به ضايعات تبديل گرديد و ضايعات محصولات ايران نسبت به استانداردهاي بين المللي حدود 30 درصد بود.
4ـ جايگاه و شيوه بحث در علم اقتصاد1ـ مصرف بهينه امکانات و درآمدهاي عمومي در اقتصاد متعارف از جمله مباحث اقتصاد بخش عمومي و سياست بهينه مخارج عمومي است. مشکل اصلي اقتصاددان‌ها در اين بحث انتخاب چارچوبي براي تجزيه و تحليل رفتار دولتمردان و استخراج نقطه بهينه اجتماعي است.2- معرفي تابع هدف، امکانات درآمدي ، قيود و محدوديت‌ها و متدلوژي ، چهار عنصر کليدي بهينه‌يابي در رفتارهاي اقتصادي است. بهينه‌يابي رفتار مصرف کننده و توليد کننده در رفتارهاي فردي با استفاده از اين چهار عنصر به راحتي صورت مي‌پذيرد.
3ـ در بخش عمومي معرفي اين چهار عنصر با ابهامات زيادي مواجه است. رايج‌ترين مکتب در حال حاضر، مکتب اقتصادي سياست است که«بوکانان» در نطق جايزه نوبل خود آن را مطرح نموده است. وي هدف دولتمردان را پيگيري منافع شخصي‌ و متدلوژي بخش عمومي را فردگرايي روش شناختي مي‌داند و مي‌گويد؛ براي جلوگيري از سوء استفاده‌هاي احتمالي، بايد ابتدا قواعد اساسي اجماعي ناظر بر منافع عمومي را قبلاً به تصويب رساند و به کارگزاران دولت فقط در محدوده اين قواعد اجازه عمل داد.
5ـ تعريف بيت المال 1ـ معناي خاص: هر مالي که ملک عموم مسلمانان بوده و به صورت امانت در اختيار امام مسلمانان قرار مي‌گيرد تا در مصالح عمومي آنان صرف شود. درآمدهاي جزيه و خراج درصدر اسلام نمونه‌هاي آن هستند . تقسيم مازاد منابع بيت المال در ميان مردم عمدتاً از اين منابع بوده است.2ـ معناي عام: مطلق اموالي که در اختيار دولت قرار مي‌گيرد اعم از درآمدهاي ناشي از خمس، زکات و ماليات‌ها و يا منابع طبيعي (مانند معادن، درياها، جنگل‌ها، زمين‌هاي موات) ، اوقاف عام و .. برخي از اين اموال موارد مصرف معيني دارند که دولت موظف است آن را رعايت نمايد.
6ـ امانت الهي و مردمي بودن بيت المالدر نظام اسلامي کارگزاران دولت در دو سطح امانت داري مسؤولند. چرا که از طرفي عهده‌دار اموال مردم هستند و در مصرف آن بايد منافع و مصالح آنان را رعايت کنند و از طرف ديگر، حامل امانت الهي‌اند و در مقابل خداوند مسئول خواهند بود.امام علي عليه السلام در مقابل کسي که انتظار بخشش از اموال بيت المال به او را داشت. فرمود: «به خدا قسم! اين اموال نه دست رنج خودم و نه ميراث پدري من است؛ اما امانتي نزد من است؛ پس آن را به اهلش [مستحق واقعي آن] تحويل مي‌دهم»امام صادق عليه السلام فرمود: اموال از آن خداست و آنها را نزد آفريدگانش امانت نهاده است.
7ـ اهداف اقتصادي بيت المال7ـ1ـ عدالت اجتماعي ـ اقتصاديعدالت اقتصادي مهمترين هدف نظام اقتصادي اسلام است و بدون ترديد اجراي عدالت مهمترين هدف دولت نيز به شمار مي‌رودـ امام علي (ع): .... سوگند به خدايي که دانه را شکافت ... اگر خداوند از عالمان عهد و پيمان نگرفته بود که برابر شکم بارگي ستمگران و گرسنگي مظلومان، سکوت نکنند، مهارشتر خلافت را بر کوهان آن انداخته، رهايش مي‌ساختم. ـ آن حضرت (ع) درباره علت قبول خلافت از جانب خود مي‌فرمايند: ... لکن از اين اندوهناکم که بيخردان و تبهکاران اين امت، حکومت را به دست آورند، آنگاه مال خدا را دست به دست (ميان خود) بگردانند و بندگان او را به بردگي کشند...ـ در عهد نامه ايشان به مالک اشترآمده است: بايد ميانه روي در حق را، و گسترش عدالت را و عمل به آنچه را که بيشتر ما يه دلخوشي توده مردم است بيش از هر چيز دوست بداري.
7ـ2ـ زمينه سازي براي رشد وتوسعه اقتصاديـ امام علي(ع) در عهد نامه خود به مالک اشتر: اين دستوري است که بنده خدا علي(ع) به مالک بن حارث اشتر در فرمانش به او صادر کرده است واين فرمان را زماني نوشت که وي را زمامدار و والي کشور مصر قرارداد تا ماليات‌هاي آن را گرد آورد... و به آباداني شهرها ، قصبات و روستاها ي آن بپردازد.ـ در بخش ديگري از اين نامه مي‌فرمايند: بايد کوشش تو در آبادي زمين بيش از کوشش تو در گردآوري خراج باشد. زيرا خراج جز با آباداني به دست نمي‌آيد و آن کس که بخواهد ماليات را بدون عمران و آباداني بطلبد، شهرها را خراب و بندگان خدا را نابود مي‌کند و حکومتش جز مدت کمي دوام نخواهد داشت. ـ شهيد مطهري ره مي‌فرمايند اسلام دين رشد است. ديني است که نشان داد عملاً مي‌تواند جامعه خود را به جلو ببرد. ببينيد در چهار قرن اول هجري اسلام چه کرده است! ويل دورانت در تاريخ تمدن مي‌گويد تمدني شگفت انگيزتر از تمدن اسلامي وجود ندارد. اگر اسلام طرفدار ثبات وجمود و يکنواختي مي‌بود، بايد جامعه را در همان حد اول جامعه عرب نگاه دارد.
8ـ محدوديت‌ها و نبايد‌ها 8ـ1ـ حرمت اتلاف: اتلاف مال به معني تلف کردن و از بين بردن مال است. هدر دادن منابع انرژي و عدم استفاده کامل از منابع آب به دليل عدم کارآيي در روش‌هاي آبياري و يا پوسيدگي شبکه‌هاي آب رساني و دور ريختن و ضايعات محصولات کشاورزي از موارد عمده اتلاف مال در کشور ماست.امام کاظم(ع) فرمود: هدر دادن مال مبغوض خداوند است حتي دور انداختن هسته، چون که به درد چيزي مي‌خورد و دور ريختن زيادي آبي که خورده‌اي.
8ـ2ـ حرمت تبذير: تبذير د رلغت از ريشه‌ي بذر و به معناي بذر پاشي است و در اصطلاح ولخرجي و صرف مال در راه‌هاي نامشروع را گويند، چرا که اين عمل نوعي دور ريختن و پاشيدن مال است.قرآن کريم تبذير را عملي شيطاني دانسته مي‌فرمايد :وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ (اسرا: 26-27)
8ـ3ـ حرمت اسراف: اسراف در لغت به معناي تجاوز از حد است ودر اصطلاح عنوان عامي است براي تمامي استفاده‌هاي ناروا از جمله اتلاف و تبذير. اسراف در آيات و روايات، در مورد زياده روي در غير مصرف مال هم به کار رفته است.قرآن کريم در حدود 23 بار؛، اسراف را نکوهش کرده است: وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (انعام : 141). وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ شعراء(151) . وَأَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ (غافر 43)امام علي (ع) طي بخشنامه‌اي به کارگزاران خود فرمود: ادقّوا اقلاکم و قاربوا بين سطورکم، و احذفواعنّي فضولکم و اقصدوا قصد المعاني و ايّاکم و الاکثار، فانّ اموال المسلمين لاتحتمل الاضرار». قلم‌هاتان را تيز کنيد، سطرها را به هم نزديک سازيد، (در نگارش) براي من، زيادي‌ها را حذف کنيد و به معنا بنگريد، و بپرهيزيد از زياده نويسي، چرا که بيت المال مسلمانان زيان بر نمي‌تابد.
8ـ4ـ پرهيز از راکد گذاشتن منابع بيت المالـ امام علي (ع) تقسيم درآمدهاي بيت المال را بدون دليل حتي يک شب هم به تاخيرنمي‌انداخت. وقتي تمام موجودي بيت المال را تقسيم مي‌کرد، دو رکعت نماز مستحبي در آن به جا مي‌آورد و مي‌فرمود: در روز قيامت براي من شهادت بده که من مال مسلمانان را در تو ذخيره نکردم.ـ هلال بن مسلم جحدري از جد خود نقل مي‌کند: شاهد بودم که هنگام غروب مالي را براي امير مومنان آوردند فرمود: اين مال را قسمت کنيد. گفتند: اي امير مومنان، الان وقت غروب است. اين کار را تا فردا تاخير بياندازيد. امام به آنان فرمود: آيا تضمين مي‌کنيد که من تا فردا زنده بمانم؟ گفتند: چه کاري از دست ما ساخته است؟ فرمود تاخير نکنيد مگر آن که آن مال را تقسيم کنيد، پس شمعي آوردند و آن مال را در دل شب تقسيم کردند.
8ـ5ـ پرهيز از استفاده‌هاي شخصي و فاميليـ اميرالمومنين عليه السلام شبي وارد بيت المال شد و چگونگي تقسيم اموال را مي‌نوشت، طلحه و زبير خدمت ايشان رسيدند، به محض ورود آنها، امام چراغي که در برابرش بود را خاموش کرد و دستور داد، تا چراغي ديگر از خانه‌اش آوردند. آنان که از اين اقدام امام شگفت زده شده بودند سبب آن را پرسيدند. امام عليه السلام فرمود: روغن آن از بيت المال بود و سزاوار نيست با شما در روشنايي‌اش هم نشيني کنم.ـ امام علي (ع) کليد دار بيت المال خود را که گردنبدي را به عنوان عاريه مضمونه به يکي از دختران ايشان داده بود به سختي نکوهش کرد و فرمود: اگر آن گردن بند را به غير از عاريه مضمونه که بايد به بيت المال عودت شود گرفته بود آنگاه، او اولين هاشميه‌اي بود که انگشتانش را به خاطر سرقت قطع مي‌کردم.
8ـ6ـ پرهيز از بخشش اموال عمومي: از ديدگاه اسلام جود و بخشش نيکواست اما از اموال خود نه از اموال ديگران . لذا در اسلام بخشش دولتمردان از اموال عمومي با اغراض شخصي ممنوع شده است. امام علي(ع) فرمود: جود الولاه بفيء المسلمين جوروختر. بخشش حکمرانان از اموال مسلمين، بيدادگري و خيانت است.ـ هديه گرفتن به عنوان کارگزار دولت نيز در اسلام ممنوع شده است. امام علي(ع) از پذيرش هر نوع هديه از مردم پرهيز مي‌کرد و اگر چيزي به او هديه مي‌شد، بي‌درنگ آن را به بيت المال مي‌سپرد. در حديثي ازآن حضرت آمده است: اگر زمامدار، هديه بپذيرد، خيانتکار باشد و اگر رشوه قبول کند مشرک است.
8ـ7ـ عدم پيروي از منافع گروه‌هاي خاص: يکي از آسيب‌هاي بسيار جدي مديريت اموال عمومي، اعمال نفوذ گروه‌هاي فشار و گروه‌هاي خاص ، به خصوص سوء استفاده هواداران حاکميت از اموال عمومي است. امام علي(ع) در يکي از فرازهاي عهدنامه مالک اشتر ، ضمن گوشزد کردن خطر اين گروه‌ها، دستور مي‌دهد که منافع عموم مردم را بر منافع گروه‌هاي خاص مقدم بدارد.ـ در فراز ديگري از اين نامه ميفرمايند: همانا زمامداران را خواص و نزديکاني است که خود خواه و چپاولگراند و در معاملات انصاف ندارند، ريشه ستمکاريشان رابا بريدن اسباب آن بخشکان ، و به هيچ کدام از اطرافيان و خويشاوندانت زميني وامگذار. و به گونه‌اي با آنان رفتار کن که قراردادي به سودشان منعقود نگردد که به مردم زيان رساند، مانند آبياري مزارع، يا زراعت مشترک که هزينه‌هاي آن را بر ديگران تحميل کنند، در آن صورت سودش براي آنان، و عيب و ننگش در دنيا و آخرت براي تو خواهد بود.
....