لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پروپوزال
نوع فایل : .doc( قابل ويرايش و آماده ارائه )
تعداد صفحه 24 صفحه
قسمتی از متن .doc :


مقدمه
جهان معاصر در آستانه‌ تحول‌ها و دگرگوني‌هاي شگرفي است. خورشيد سومين هزاره تاريخ با طلوع خويش، الگوها و قالب‌هاي تجويزي را ذوب كرد و انسان معاصر تمامي داشته‌ها و پندارهاي خويش را بر باد رفته ديد. پيدايش نظريه آشوب، نظريه‌ سامانه‌هاي پيچيده و نظريه‌ سامانه‌هاي باز، تنها نقطه‌ آغازي بر اين دوران آشوبناك است. به باور "ريچارد اسلاوتر"، شكل‌گيري اين شرايط به معناي آن بود كه ديدگاه جهاني - صنعتي غرب، كه بر قطعيت، پيش ‌بيني‌ پذيري، هدايت و منطق‌گراييِ ابزاري تكيه داشت، از هم فرو پاشيده است. در اين محيطِ سرشار از بي‌ثباتي و آكنده از عدم قطعيت، تنها رويكرد و سياستي كه احتمال موفقيت و كام روايي دارد، تلاش براي معماري آينده است. گر چه اين تلاش همواره با خطرپذيري فراوان قرين بوده است، اما به هر حال پذيرش اين مخاطره، به مراتب عاقلانه‌تر از نظاره‌گر بودن تحول‌های آينده است. ترسيم ديدمان‌هاي روشن آينده، آگاهي از روندها، تحول‌ها و در نتیجه تصميم‌گيري به هنگام، مي‌تواند هر جامعه و سازماني را در يافتن بهترين راهها تواناتر سازد. (خزايي، 1390‌)
دست یابي به اين توانمندي، نيازمند چيرگي بر دانش راهبردي آينده‌پژوهي و كاربست آن در عرصه‌ عمل و رقابت‌هاي آينده است. آينده‌پژوهي، دانشی بين رشته‌اي است و تحول علوم و فن‌آوري‌ها در آن تأثيري مستقيم و بي‌واسطه دارد. آینده‌پژوهی، دانش و معرفتی است که چشم مردم را نسبت به رویدادها، فرصت‌ها و مخاطره‌های احتمالی آینده باز می‌کند و ابهام‌ها و تردیدهای فرساینده را می‌کاهد. توانایی انتخاب‌های هوشمندانه مردم و جامعه را افزایش داده و به همگان اجازه می‌دهد تا بدانند به کجاها می‌توانند بروند (آینده اکتشافی) و به کجاها باید بروند (آینده‌های هنجاری) و از چه مسیرهایی می‌توانند با سهولت بیشتری به آینده‌های مطلوب خود برسند. (ملکی فر و همکاران، 1386، 7-6)
هدف آينده پژوهی مديريت روندها، انطباق با شرايط بقا و رشد و احراز آمادگي براي موارد پيش‌بيني نشده است. به عبارت ديگر آرمان آينده‌پژوهي، كشف آينده‌هاي محتمل، گزينش بهترين و در صورت امكان معماري آن است. (خزايي، 1390)
نکته قابل توجه در مطالعه آینده آن است که آینده‌پژوهی به پیش‌بینی قطعی آینده نمی‌پردازد، بلکه عوامل شکل دهنده شناسایی، مطالعه و مورد بحث واقع می‌شوند. سپس چالش‌ها و موضوع‌های پیش رو، شناسایی می‌شوند تا بتوان با ارائه راه کارهای مناسب برای برخورد با آن‌ها، برنامه‌ریزی نموده، از بروز چالش‌ها و تحقق آینده نامطلوب جلوگیری نمود. (قدیری، 1384)
اينك پژوهش در حوزه‌ آينده، به شيوه‌اي فزاينده، تصميم‌ها و سياست‌هاي عمومي را متاثر ساخته است و بسياري از سازمان‌هاي آينده‌پژوهي مي‌كوشند عرصه‌هاي برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري را هدف تلاش‌هاي خود قرار دهند و براي كاميابي بيشترِ كسب و كار خود، آينده‌پژوهي را به خدمت گيرند.(خزایی، 1390)
بنابراین آینده‌پژوهی بیش از گذشته نیاز سازمان‌ها و مدیران عصر عدم قطعیت است.
بیان مسأله تحقیق
در عصری که تغییر مداوم و عدم اطمینان از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است و کسب و کارها هر روز با مسائل جدید و ناشناخته‌ای از جنس آینده روبه‌رو هستند، مدیران با مشکل واقعی تلاش برای هدایت سازمان‌های خود در یک محیط نامطمئن و متغیر و توافق بر سر پی‌گیری انواع برنامه‌های کاربردی و عملی روبه‌رو هستند. (عاضدی تهرانی، 1389)
به هر حال بايد اذعان کرد که آينده ثابت و پايدار نيست و پيش بيني‌هاي قطعي که فقط بر اساس مطالعه گذشته و تاريخ تهيه مي شوند، جوابگوي نيازهاي رهبران و مديران ارشد دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها به منظور برنامه ريزي استراتژيک نيستند. (خزائي، 1390)
ناكامي در پيش‏نگري رويدادها و روندها مي‏تواند پيامدهاي ناگواري به همراه داشته باشد. سامانه‏ صنعتي به يادگار مانده از گذشته، تداوم روندها در ساختار کلاسیک اقتصاد، تجارت جهاني و توسعه اندك، وجود برخي ديدگاه‏هاي مكانيكي و نابودي تدريجي محيط زيست جهاني، نمونه‏هايي از مشكلات و موانعي هستند كه آينده را به چالش مي‏خوانند. در چنين فضاي سرشار از مشكل و بي‏ثباتي، ضرورت نقد رفتارهاي گذشته، نهادينه‏سازي آينده‏نگاري، مفهوم سازي دوباره‏ فرضيه و ژرف انديشي در آينده با دقتي افزون‏تر از گذشته، احساس مي‏شود. در چنين محيطي، مطالعه آينده‏پژوهي، مقوله‏اي ضروري است. (خزایی، 1390)
پس حرکت به سمت آینده‌پژوهی در سازمان‌ها تنها یک تمایل و انتخاب نمی‌باشد؛ بلکه به عنوان یک ضرورت و مهارت مطرح است که باید تقویت شود. لذا شناخت ابعاد کلیدی در تفکر آینده‌پژوهی بسیار پر اهمیت است تا از طریق آن، فضای آینده را بهتر تصور نمود، روندها را کشف کرده و بر اساس آن به شکل دهی فضای چالش و درک ماهیت موانع پرداخت تا بتوان پیش نیازهای عملیات و توانمندی‌های لازم را فراهم نمود.(منزوی، 1388،1)
سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به وظایف محوله و نیز با عنایت به گرایش مردم به اجرای این فریضه، به طور میانگین در هر سال، تأمین کننده خدمات دو میلیون زائر ایرانی جهت تشرف به کشورهای عربستان، عراق و سوریه می‌باشد؛ به عبارتی می‌توان گفت که هر خانواده ایرانی به نوعی با این سازمان در ارتباط می‌باشد. شایان ذکر است موضوع حج و زیارت با دو مقوله مواجه است. اول موضوع مناسک حج و آداب زیارت است که در طول زمان دستخوش کم‌ترین تغییرها می‌باشد و دوم خدماتی است که جهت انجام مناسب مناسک به زائران ارائه می‌گردد. این خدمات حوزه‌های مختلفی چون اطلاع رسانی، آموزش، ثبت نام، اعزام، اسکان، بهداشت و درمان، تغذیه، بیمه، تدارکات و ... را در داخل و خارج از کشور در بر می‌گیرد و ارائه مطلوب آن جز با ارتباط صحیح و مؤثر با سایر دستگاه‌های ذیربط و بخش خصوصی و استفاده از مناسب‌ترین امکانات حاصل نخواهد شد. لذا لازم است هر گونه سیاست گذاری، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری با بررسی دقیق ملی و بین المللی در تمامی حوزه‌های مرتبط انجام پذیرد تا بتوان مشتاقانِ در انتظار زیارت را با بیشترین رضایت و کمترین هزینه پشتیبانی نمود. از این رو استفاده از کارشناسان در حوزه‌های مدنظر، به منظور بررسی دقیق محیط پیرامونی و آینده‌های پیش رو، آینده مطلوب را برای زائران رقم خواهد زد. بنابراین به نظر می‌رسد با ایجاد نگرش آینده‌پژوهی در مدیران تصمیم‌گیر سازمان حج، مانع از غافل‌گیری ایشان در مقابل تغییرهای داخل و خارج از کشور شد. این پژوهش قصد دارد با تعیین ضرورت‌ها و ابعاد آینده‌پژوهی در سازمان حج و زیارت در پاسخ به این سؤال که
"چه ضرورت‌هایی برای آینده‌پژوهی در سازمان حج و زیارت وجود دارد و در مطالعه آینده این سازمان چه بعدهایی باید مورد توجه قرار گیرد؟"
اهمیت آینده‌پژوهی را برای مدیران تصمیم‌گیر سازمان حج گوشزد نماید.
اهمیت تحقیق
مدت‏ها پيش از اين "ماكياولي" گفته بود "پيش‏نگري منافع فراواني به همراه دارد"؛ با اين وجود او به اين مساله اشاره نكرده بود كه چگونه يك سازمان، نهاد و يا بنگاه كسب و كار، مي‏تواند قابليت پيش‏نگري خود را به منظور كشف و شناسايي فرصت‏هاي طلايي و پرهيز از پرتگاه‏هاي غفلت‏زدگي راهبردي، بهبود بخشد. (خزائي، 1390)
در پایان دهه 1960 دو تغییر مهم در دیدگاه مردم نسبت به آینده در حال شکل‌گیری بود؛ تغییر اول آن که مردم کم کم متقاعد می‌شدند که
"مطالعه و بررسی آینده امکان پذیر است"
. تغییر دوم نیز شناخت و تشخیص این نکته بود که
"جهان آینده انعطاف‌پذیر است".
بنابراین دیگر مطالعه آینده صرفاً یک سرگرمی ‌بیهوده برای افرادی نبود که می‌خواهند طالع خود را بدانند، بلکه وظیفه اساسی هر انسانی شده بود که می‌خواست آگاهانه انتخاب و هوشمندانه عمل کند.
این دو تغییر در طرز تفکر مردم نسبت به آینده، نه تنها مطالعه آینده را موجه و عقلانی جلوه داد، بلکه آن را به یک ضرورت تبدیل کرد. این ضرورت تنها از سوی دانشمندان و پژوهشگران احساس نمی‌شد؛ مقام‌های دولتی، بازرگانان، استادان دانش گاه‌ها، آموزگاران و دیگران نیز آن را احساس می‌کردند. (ملکی فر و همکاران، 1386،50)
در عصر تغييرهای پيچيده و حركت‏هاي شتابان علم و فن‌آوري، پيش‏نگري و دستيابي به مزيت برتري راهبردي در گرو شگردهاي پيشرفته‏ جمع‏آوري اطلاعات، مدل‏هاي نوين تصميم‏گيري و پاسخ‏گويي عملي است. اين ابزارها و شگردها به يك سازمان اجازه مي‏دهند كه از اطلاعات راهبردي محيط خارجي و داخلي در راستاي رسيدن به آرمان‏هاي سازمان بهره‏برداري كرده، از غفلت‏زدگي پرهيز كند و از فرصت‏هايِ نو پديد، بهترين استفاده را برده، تهديدهاي نوظهور را به فرصت طلايي تبديل كند.
هر سازمان يا بنگاه اقتصادي كه خواستار موفقيت در صحنه‌ جهاني است، به ناچار بايد نيروي پيش‌نگر را به‌عنوان ابزار كارآمد قرن بيست‌ويكم مورد توجه قرار دهد تا با استفاده از فنون آينده‌نگاري و پيش‌نگري بتواند از سرمايه‌ها و منابعي كه در اختيار دارد، استفاده‌ ثمربخش‌تري را انتظار داشته باشد. (خزائي، 1390)
"الكساندر جي.ترومن" مدير عامل شركت "فورد موتور" در اين خصوص مي‏گويد:
" سازمان‏ها و بنگاه‏هايي كه تغييرات را پيش‏بيني كنند، ترقي خواهند كرد. آن دسته از سازمان‏ها كه مانند عصر حاضر پويا و شاداب نباشند، در هنگامه‏ پايان ميهاني، حضور نخواهند داشت." (خزائي،
1390)
در بیشتر سال‌های دهه‏ 80 ميلادي شركت "آي.بي.ام"
.I.B.M
، نشانه‏هاي پيدايش تغيير در صنعت را ناديده گرفت. اين شركت در شرايطي كه براي ايفاي نقش در عرصه‏ تجارت رايانه‏هاي شخصي مهيا شده بود، وارد بازار ابررايانه‏ها شد. شركت "جنرال موتورز"
.General Motor
هم به علايم ظهور و بروز بحران انرژي در اواخر دهه‏ شصت و افزايش جذابيت اتومبيل‏هاي كوچك و كم مصرف ژاپني توجه چنداني نكرد. اين بي‏توجهي موجب شد شركت معظم"جنرال موتورز" با كاهش 30 درصدي ارزش سهام خود روبرو شود. شركت بزرگ زنجيره‏اي "سرس"
.Sers
هم در تمامي فروشگاه‏هاي خود به كار بيهوده‏ توليد و فروش كالا تنها با مارك تجاري خود و همگن‏سازي فروشگاه‏هاي بزرگ و سامانه‏ ملي در راستاي اين سياست ادامه داد، حال آن كه مشتريان به دنبال مارك‏هاي متنوع در فروشگاه‏ها و كيفيت بيشتر در محصول و خدمات بودند. از سویی دیگر می‌توان
به تلاش‌هاي آينده‌پژوهانه وزارت برنامه‌ريزي "كويت" اشاره كرد كه با بهره‌گيري از آينده‌پژوهي قوم نگاشتي، عرصه‌اي مناسب براي تصويرپردازي آينده‌ اقتصادي و الگوهاي بهينه‌ نظام فرهنگي و اجتماعي در دوران پس از اتمام نفت فراهم ساخته است. (خزایی، 1390)
طرح‏ريزي آينده‏ يك سازمان، بنگاه يا دولت تنها به وسيله‏ فنون اطلاعاتي پيشرفته، الگوهاي نوين، قدرت پاسخ‏گويي و محاسبه علمي امكان‏پذير است. براي ماندگاري و موفقيت در آينده بايد مهارت‏هاي پويش محيطي را با ارتباط دادن به اطلاعات برخاسته از سامانه اطلاعاتي راهبردي درباره‏ پيشرفت‏ها در محيط خارجي و تطبيق و تشريح آن در درون سازمان كامل كرد. هر چه رويدادها و روندهاي نوظهور و در حال شكل‌گيري زودتر تشخیص داده شوند، گزینه‌های بیشتری برای اقدام و انتخاب در اختيار خواهد بود. (خزائي،
1390)
صاحبان کسب و کارها بیش از دیگران به ارزش شناخت روندها پی برده‌اند؛ چرا که امروزه مدیران به خوبی می‌دانند اگر بنگاه خود را با روندهای جاری سازگار نکنند، محکوم به فنا هستند. شناخت روندهای مهم منطقه، کشور و جهان، بستر ذی قیمتی برای انتخاب واقع بینانه هدف‌ها و استراتژی‌ها فراهم می‌کند. کسی که از روندها بی‌خبر است، مانند کبکی است که سرش را در برف فرو برده و با این عمل، در واقع کسب و کار، حرفه یا سرمایه خود را در برابر سیل ویران‌گر تغییر، بی دفاع رها کرده است. افراد و سازمان‌ها می‌توانند به پشتوانه رصد روندها، امواج سرکش تغییر را رام نموده و به هر سو که می‌خواهند بکشانند. (کورنیش، 1388، 130)
در حال حاضر بسیاری از سازمان‌ها به جستجوی روندها و سایر پیشرفت‌های مهم می‌پردازند. پویش، لزوماً نیروی انسانی و بودجه هنگفت نمی‌خواهد. به سادگی و به دور از ریخت و پاش‌های مالی، می‌توان پویش کارآمدی انجام داد و چه بسا که چنین پروژه ساده و آبرومندی، نتایج بسیار ارزشمندی در پی داشته باشد. (کورنیش، 1388، 123)
...